บทนำ
การทำวิจัย วิทยานิพนธ์ ดุษฎีนิพนธ์ ทุกระดับ ทุกประเภท “วัตถุประสงค์การวิจัย” เป็นส่วนสำคัญที่ช่วยกำหนดทิศทางของการศึกษาให้ชัดเจนและตรงประเด็น เนื่องจากการระบุวัตถุประสงค์ที่ดีจะช่วยให้การวิจัยมีโครงสร้างชัดเจน มีแนวทางในการดำเนินการอย่างเป็นระบบ และสามารถตอบคำถามหรือแก้ไขปัญหาที่ตั้งไว้อย่างครบถ้วน ในบทความนี้เราจะมาดูวิธีการเขียนวัตถุประสงค์การวิจัยอย่างละเอียด เพื่อให้ได้วัตถุประสงค์ที่มีความสมบูรณ์และตอบโจทย์การศึกษาที่ต้องการ
วัตถุประสงค์ของการวิจัยคืออะไร?
วัตถุประสงค์การวิจัย หมายถึง ข้อกำหนดหรือเป้าหมายที่ต้องการให้การวิจัยบรรลุผล ซึ่งเป็นส่วนที่กำหนดแนวทางการดำเนินการในขั้นตอนต่างๆ ของงานวิจัย โดยทั่วไป วัตถุประสงค์ของการวิจัยจะถูกระบุอย่างชัดเจนในรูปแบบของข้อความที่เข้าใจง่ายและตรงประเด็น เพื่อช่วยให้ผู้อ่านสามารถเห็นภาพรวมของงานวิจัยและเข้าใจแนวทางที่การศึกษานี้จะไปถึง
ความสำคัญของวัตถุประสงค์การวิจัย
- กำหนดแนวทางการวิจัย วัตถุประสงค์ที่ชัดเจนทำให้การดำเนินงานวิจัยมีเป้าหมายและสามารถจัดการงานต่างๆ อย่างเป็นระบบ การเขียนวัตถุประสงค์ที่ชัดเจนช่วยให้การดำเนินงานมีทิศทางและเป็นไปตามขั้นตอนที่วางแผนไว้
- ช่วยให้การวิเคราะห์และแปลผลลัพธ์มีความชัดเจน วัตถุประสงค์การวิจัยช่วยให้นักวิจัยรู้ว่าข้อมูลประเภทใดที่จะเป็นประโยชน์ ซึ่งทำให้การเก็บข้อมูล การวิเคราะห์ และการแปลความหมายมีความเป็นไปในทิศทางที่ชัดเจนยิ่งขึ้น
- ทำให้การเขียนสรุปและรายงานผลมีโครงสร้าง ด้วยวัตถุประสงค์การวิจัยที่ชัดเจน นักวิจัยจะสามารถเขียนสรุปและรายงานผลการศึกษาได้อย่างเป็นระบบ ช่วยให้ผู้รับข้อมูลเข้าใจเนื้อหาได้อย่างรวดเร็ว
ประเภทของวัตถุประสงค์การวิจัย
- วัตถุประสงค์หลัก (Primary Objective) วัตถุประสงค์หลักคือเป้าหมายหลักที่ต้องการให้การวิจัยบรรลุ โดยจะเน้นไปที่การตอบคำถามหรือข้อสงสัยที่เป็นเหตุผลสำคัญของการศึกษานั้น เช่น การวิเคราะห์สาเหตุของปรากฏการณ์ การทดสอบทฤษฎี หรือการค้นหาคำตอบที่ยังไม่ชัดเจน
- วัตถุประสงค์รอง (Secondary Objective) วัตถุประสงค์รองเป็นเป้าหมายเพิ่มเติมที่ช่วยสนับสนุนการศึกษาหรือเข้าใจประเด็นปัญหาในมุมมองที่หลากหลายขึ้น โดยจะช่วยให้ผลการวิจัยมีความครอบคลุมและเป็นองค์รวม
- วัตถุประสงค์ที่เป็นไปได้ (Exploratory Objective) วัตถุประสงค์ที่เป็นไปได้คือการกำหนดเพื่อสำรวจหรือหาข้อมูลเบื้องต้นเกี่ยวกับหัวข้อที่ยังไม่คุ้นเคยหรือยังไม่เคยมีการศึกษามาก่อน เช่น การสำรวจแนวคิดใหม่ๆ การทดสอบความเป็นไปได้ หรือการค้นพบเบื้องต้นเพื่อให้มีแนวทางในการวิจัยต่อไป
วิธีการเขียนวัตถุประสงค์ของการวิจัยให้ชัดเจน
- ตั้งคำถามวิจัยก่อนเริ่มเขียนวัตถุประสงค์การวิจัย การตั้งคำถามที่ชัดเจนช่วยให้นักวิจัยทราบถึงปัญหาหรือประเด็นที่ต้องการศึกษาได้อย่างลึกซึ้ง โดยทั่วไปแล้วคำถามวิจัยจะช่วยกำหนดทิศทางของการศึกษาว่าควรมุ่งเน้นไปที่อะไร เช่น ต้องการทราบผลกระทบ การวิเคราะห์ หรือการเปรียบเทียบ
- การใช้ภาษาที่เรียบง่ายและตรงประเด็น ภาษาที่ใช้ในการเขียนวัตถุประสงค์การวิจัยควรเป็นภาษาที่เรียบง่าย ไม่ซับซ้อน เพื่อให้ผู้อ่านเข้าใจได้ทันทีโดยไม่ต้องตีความ เช่น การใช้คำว่า “ศึกษา” “เปรียบเทียบ” “ตรวจสอบ” หรือ “วิเคราะห์” เพื่อกำหนดขอบเขตให้ชัดเจน
- ระบุวัตถุประสงค์หลักและวัตถุประสงค์รองแยกกัน การแยกวัตถุประสงค์หลักและรองออกจากกันจะช่วยให้โครงสร้างของการวิจัยชัดเจนขึ้น และทำให้ผู้อ่านเข้าใจว่าการวิจัยมุ่งเน้นที่ประเด็นใดเป็นหลัก รวมถึงประเด็นใดที่เป็นส่วนเสริม
- กำหนดขอบเขตการศึกษาอย่างชัดเจน การกำหนดขอบเขตของวัตถุประสงค์ช่วยให้นักวิจัยเข้าใจว่าควรเน้นที่ประเด็นใดเพื่อให้การวิจัยตรงประเด็นมากขึ้น ลดความซับซ้อนหรือความกว้างขวางที่อาจทำให้การวิจัยล่าช้า
- ใช้โครงสร้างประโยคที่ชัดเจน วัตถุประสงค์การวิจัยควรเขียนให้ชัดเจนและเป็นประโยคสั้นๆ ที่ตรงประเด็น ตัวอย่างเช่น “เพื่อศึกษาผลกระทบของการเรียนออนไลน์ที่มีต่อผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักศึกษา” หรือ “เพื่อเปรียบเทียบประสิทธิภาพของระบบการจัดการพลังงานในอาคาร”
ข้อควรระวังในการเขียนวัตถุประสงค์การวิจัย
- หลีกเลี่ยงวัตถุประสงค์ที่กว้างเกินไป วัตถุประสงค์การวิจัยที่กว้างเกินไปจะทำให้การวิจัยไม่สามารถตอบคำถามที่ตั้งไว้อย่างครบถ้วน ควรระบุให้ชัดเจนว่าต้องการศึกษาเฉพาะเจาะจงที่ใด เพื่อให้การวิจัยมีทิศทางที่แน่นอน
- หลีกเลี่ยงการเขียนวัตถุประสงค์ที่ซับซ้อน การเขียนวัตถุประสงค์การวิจัยที่ซับซ้อนและเข้าใจยากอาจทำให้การวิจัยขาดความชัดเจน วัตถุประสงค์ที่ดีควรเข้าใจง่ายและตรงประเด็น เพื่อให้ผู้รับข้อมูลสามารถเข้าใจได้ทันที
- หลีกเลี่ยงวัตถุประสงค์ที่ไม่สอดคล้องกับปัญหาการวิจัย วัตถุประสงค์การวิจัยควรมีความสอดคล้องกับปัญหาหรือคำถามที่ตั้งขึ้น หากวัตถุประสงค์ไม่สอดคล้องอาจทำให้ผลการวิจัยไม่เป็นไปตามที่ต้องการ
สรุป
วัตถุประสงค์การวิจัยที่ดีควรมีความชัดเจน ตรงประเด็น และมุ่งเน้นไปที่การตอบคำถามหรือปัญหาที่ต้องการศึกษาอย่างเป็นรูปธรรม โดยต้องมีการระบุถึงสิ่งที่ต้องการค้นพบ วิเคราะห์ หรือทดสอบ พร้อมทั้งควรคำนึงถึงความเป็นไปได้ในการดำเนินการและการประยุกต์ใช้ผลการวิจัยในบริบทที่เกี่ยวข้อง วัตถุประสงค์การวิจัยควรมีการกำหนดอย่างละเอียด เช่น การระบุตัวแปรที่ต้องการศึกษา กลุ่มเป้าหมาย หรือการเก็บข้อมูลอย่างเฉพาะเจาะจง ทั้งนี้เพื่อให้สามารถสรุปผลได้อย่างมีเหตุผล และเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาองค์ความรู้หรือการตัดสินใจที่ใช้ข้อมูลที่ถูกต้อง วัตถุประสงค์ที่ดีจึงควรช่วยชี้นำทิศทางของการวิจัยทั้งหมด ตั้งแต่การวางแผนเก็บรวบรวมข้อมูล การวิเคราะห์ และการสรุปผล อีกทั้งยังต้องสามารถอธิบายได้ว่าการวิจัยนี้จะให้ข้อมูลใหม่ หรือเพิ่มเติมจากความรู้เดิมอย่างไร รวมถึงมีความสำคัญเพียงใดในการช่วยแก้ไขปัญหาหรือพัฒนาความรู้ในด้านที่สนใจ
